این شیرینی یعنی گز تخت جمشید قم در ایران حداقل دو نوع بسیار مرغوب دارد که یکی محصول اصفهان و دیگری محصول تبریز است. گز شیرینی، تنقلات معروف و سنتی از سوغات اصلی اصفهان است که در همدان، چهارمحال و بختیاری، کرمان، فارس و یزد نیز تولید می شود.
برای تهیه گز از تخم مرغ، بادام، پسته و مروارید استفاده می شود یا لوکا یکی از خوشمزه ترین و لذیذترین شیرینی های شهر تبریز از خانواده گز است.
مواد تشکیل دهنده: سفیده تخم مرغ، شکر، گردو، وانیل و …. در برخی موارد از نان مکائو نیز برای تهیه آن استفاده می شود. در تبریز این نوع شیرینی مخصوص برای شادی و جشن است.
مردم در زبان محلی “لوکا” نامیده می شوند. پشم نوقای سنتی یکی از قدیمی ترین محصولات تبریز است که از سوغات این منطقه نیز به شمار می رود.
نوقا یا لوکا از شکر، سفیده تخم مرغ، گردو، وانیل و … در انواع مختلفی مانند وانیل، کاکائو، شکلات و غیره به دست می آید.
نوگا در زبان عبری به معنای درخشش، نور درخشان و نوگاه به معنای درخشندگی و درخشش است.
نوع دیگری از نوقا در تبریز وجود دارد که به نوقا آجیلی معروف است و از موادی مانند شکر، آب، گلوکز، مغز گردو، بادام درختی، بادام هندی، پسته، فندق، سفیده تخم مرغ، گلاب و آرد گندم به دست می آید. .
گز بر اساس میزان مصرف پسته و مغز بادام و مواد گیاهی انواع مختلفی دارد. شکل ظاهری آن به 3 گروه گز آردی (آردی)، گز لقمه (لقمه) و گز سوهانی تقسیم می شود.
بر اساس میزان پسته یا بادام به چهار گروه (انحصاری، خاص، سفارشی و معمولی) تقسیم می شود. طبقه بندی بر اساس مواد گیاهی به کار رفته در این گز شامل گز آنژبین، زعفران گز و سایر اسانس ها می باشد.
گز اصفهان مرغوب ترین گز است و بیش از 450 سال قدمت دارد. با توجه به واژه «گز اصفهان» از دوره صفویه و همچنین ظهور دوباره هنر و فرهنگ ایرانی در اصفهان. ارزش گز انگبین معمولاً 4 تا 5 برابر گز معمولی است.
